بررسی اثرات عصاره ی تام تخم شنبلیل (tigonella foenum-graecum l) و 17 بتا استادیول بر ساختار هیستولوژیکی بافت تخمدان و کبد ماهی ماده گورامی سه خال (trichogaster trichopterus)

خلاصه فارسی مطالعات نشان می دهد که فیتواستروژن موجود در شنبلیله بر بافت تخمدان تأثیرگذار است. فیتواستروژن ها خواص آنتی اکسیدانی، ضدسرطانی و استروژنیک دارند. در این تحقیق اثر عصاره تام تخم شنبلیله به عنوان یک فیتواستروژن و 17 بتا استرادیول (e2) بر بافت تخمدان و بافت کبد ماهی ماده ی گورامی سه خال مورد ارزیابی قرار گرفت. بدین منظور پس از کلرزدایی آب آکواریوم ها، ماهیان ماده با میانگین وزنی 5/1 تا 5/2 گرم در آکواریوم ها رهاسازی شده، سپس به منظور آداپته شدن با محیط به مدت یک هفته نگهداری شدند. بعد از اندازه گیری آزمایشات اولیه (اندازه گیری ph، درجه حرارت، سختی، قلیائیت)، آزمایشات در ده گروه (دو گروه تحت کنترل و هشت گروه تحت تیمار) که هر گروه شامل ده قطعه ماهی ماده بود، انجام گرفت. به ماهیان به صورت جداگانه عصاره ی تخم شنبلیله در دوزهای (10-20-30-50 mg/kg) و e2 در دوزهای (10-20-30-50mg/kg) به مدت 20 روز و به صورت یک روز در میان در عضله زیرباله ی پشتی به روش (im) تزریق شد. بعد از گذشت 24 ساعت نمونه برداری ماهیان انجام و بافت های مورد نظر خارج شد. پس از انجام مراحل پاساژ بافت و رنگ آمیزی در زیر میکروسکوپ، بافت تخمدان و کبد ماهیان مورد بررسی قرار گرفت و با تیمارهای کنترل مقایسه شد. سپس با استفاده از بسته نرم افزاری spss و آزمون های آماری anova و duncon بافت تخمدان و کبد تیمارهای شاهد با تیمارهای کنترل مقایسه شد. همچنین شاخص های گنادوسوماتیک و هپاتوسوماتیک نیز اندازه گیری شد. از نظر gsi و hsi اختلاف معناداری در گروههای تیماری با شنبلیله و همچنین 17 بتا استرادیول (e2) با گروه کنترل و شاهد، مشاهده شد (p<0/01). بررسی قطر اووسیت ها نیز اختلاف معناداری بین گروههای تیماری با گیاه و 17 بتا استرادیول (e2) در مقایسه با گروه کنترل مشاهده شد (p<0/01) .که در خصوص دوزهای بالای هر دو این اختلاف معنادارتر بود. واژگان کلیدی: 17 بتا استرادیول، ماهی گورامی سه خال، بافت تخمدان، بافت کبد، عصاره تخم شنبلیله.